เอื้อพร สัมมาทิพย์
(2537) กล่าวถึง พัฒนาการด้านการประสานงานระหว่างตาและมือ ในแต่ละช่วงวัยของเด็กก่อนวัยเรียน ดังนี้
คือ การใช้มือทั้งสองของทารก ทารกแรกคลอดจะเอาหัวแม่มือเข้าปากได้ แต่ส่วนมากจะเข้าไม่ตรงปาก จนกว่าอายุ
2-3 เดือน และเวลาเข้ามักจะเข้าไปทั้งกำปั้น ระยะนี้เด็กมักจะกำมืออยู่เสมอ ต้องใช้เวลานานจึงจะแยกเอาหัวแม่มือออกได้
ดังนั้นจุดประสงค์ของการใช้มือของเด็กก็เพื่อนำอาหารสู่ปากด้วย สัญชาตญาณ
แต่ถ้าสังเกตให้ดีก่อนใช้มือ
เด็กจะต้องใช้ตาจ้องดูสิ่งของที่อยากได้ก่อนและทำท่าพยายามจับต้อง
วัย 3-6
เดือน
ในวัยนี้เด็กจะหยิบของได้แต่ใช้มือกับนิ้วมือ 4
นิ้ว
แทนที่จะใช้หัวแม่มือกับนิ้วชี้และจะใช้ปากเป็นเครื่องเรียนรู้สิ่งของต่างๆ
เด็กจะเริ่มจับยึด และคว้าของต่างๆ ได้ในระยะใกล้
ถ้ายื่นของเล่นที่เขย่ามีเสียงและมีด้ามจับ เด็กจะคว้าตรงด้ามแล้วเขย่าได้ บางครั้งก็เอาใส่ปาก รู้จักที่จะมองหาของเล่นเมื่อทำหลุดมือหายไป
วัย 6-9
เดือน
เด็กสามารถส่งของจากมือหนึ่งไปยังอีกมือหนึ่งได้ และจับของได้ทั้ง 2
มือ สามารถหยิบจับของเล็กๆ โดยใช้นิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้
ชอบที่จะโยนของเล่นเมื่อมีผู้ส่งให้ด้วยความสนุกสนาน สามารถเล่นเกมตบแปะ
วัย 9-12
เดือน
เด็กสามารถใช้มือเหนี่ยวเกาะโต๊ะ
เก้าอี้ เพื่อยืนและเดิน เด็กจะแสดงความสนใจที่จะสำรวจโลกรอบๆตัว โดยการมองรอบๆ
แตะต้องสัมผัสของรอบๆ ตัว และนำของทุกอย่างเข้าปาก
วัย 1-1 ½ ปี
ในระยะก่อนหน้านี้
เด็กจะใช้มือได้ทั้ง 2 มือเท่าๆ
กัน แต่พออายุ 1
ปี
เด็กจะเริ่มแสดงว่าฉันถนัดมือขวา
หรือมือซ้าย
มีนักการศึกษาบางคนกล่าวว่าเป็นเรื่องพันธุกรรม แต่
อดัม แบลน (Adam Blan, n.d. อ้างถึงใน เอื้อพร
สัมมาทิพย์, 2537) จากเรื่อง
The Master Hand กล่าวว่า
การถนัดซ้ายขวาไม่ใช่พันธุกรรม
แต่เป็นสิ่งที่ฝึกหัดจากความเคยชิน
ดังนั้นหากต้องการให้เด็กใช้มือขวาจนติดเป็นนิสัยก็ต้องฝึกตั้งแต่แรกที่เด็กเริ่มใช้มือ เด็กในวัยนี้มีความสามารถที่จะเอาไม้วางซ้อนๆ กันได้
2-3 ชิ้น หยิบของใส่ภาชนะได้ เช่น
หยิบกรวด หรือขนมชิ้นเล็กๆ ใส่ถ้วย
วัย 1 ½ - 2 ปี
เด็กสามารถจับไม้เรียงซ้อนกันได้ถึง
6 ชิ้น ชี้ส่วนต่างๆ
ของร่างกายตามคำบอกได้ เช่น ชี้ตา
ชี้จมูก สามารถใช้ช้อนป้อนอาหารให้ตนเองได้ แต่ยังไม่ดีนัก เปิดหนังสือเป็น เปิดประตูได้
บิดหรือหมุนปุ่มต่างๆ เช่น วิทยุ
โทรทัศน์ หรือ ของเล่น
หมุนปิด-เปิดฝาเกลียวที่มีขนาดใหญ่
3 นิ้ว สามารถขีดเส้น
ลากเส้นบนกระดาษ
หรือบนพื้นทรายได้ตามแบบ
วัย 2-3
ปี เด็กสามารถจัดเรียงไม้ซ้อนกัน 3
ชิ้น เป็นสะพานได้ แกะห่อของขนาดเล็กที่ผูกไว้หลวมๆ ได้
หมุนลูกบิดเพื่อเปิดประตูได้
ป้อนอาหารตัวเองได้ดีขึ้น
เริ่มหัดแต่งตัวเองแต่ยังไม่ดีนัก
ตัดดินน้ำมันนุ่มๆ
ด้วยมีดทาเนย
หรือไม้บรรทัดได้
ร้อยลูกปัดที่มีขนาดใหญ่ 1 นิ้ว
ชอบฉีกกระดาษ เล่นกับนิ้วมือโดยมีเพลงประกอบ
สามารถเขียนรูปวงกลมบนกระดาษหรือบนพื้นทรายได้ตามแบบ สามารถจับกรรไกรได้
วัย 3-4
ปี
เป็นวัยที่เด็กเริ่มเข้าโรงเรียน เด็กในวัยนี้มีความสามารถ ดังนี้คือ
-
ต่อแท่งไม้ลูกบาศก์ได้ 9-10
ก้อน
-
วางรูป
r และ m ลงในแผ่นไม้ตามมุมได้
-
ใช้ค้อนตอกตะปูลงบนไม้ หรือตอกหมุดไม้ลงในช่องแบบ 5-6
ตัว
-
หมุนเปิด
ปิด ฝาเกลียวที่มีขนาดใหญ่ 1 นิ้ว
-
การวาดภาพรู้จักลงน้ำหนักเส้นที่ลากดีขึ้น เขียนรูปหัวและตัว หรืออาจจะส่วนอื่นๆของร่างกาย
-
รู้จักพับกระดาษ
-
ไขลานของเล่นได้
-
ร้อยลูกปัดขนาดเล็ก ½ นิ้ว ได้อย่างน้อย
5 เม็ด
-
หยิบเข็มกลัดขนาดยาว 2
ซม.
ได้โดยใช้นิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้
-
คัดแยกวัตถุที่ไม่เหมือนกับของในกองออกได้
-
รู้จักแต่งตัว ใส่-ถอด
เสื้อผ้าได้เอง
-
สามารถใช้กรรไกรตัดกระดาษเป็นเส้นยาวๆได้
-
ปั้นดินน้ำมันแล้วคลึงเป็นเส้นยาวๆ ปั้นเป็นวงกลม
แล้วแผ่เป็นแผ่นวงกลม
-
จับดินสอได้ถูกต้อง
-
เลียนแบบเขียนเส้นต่างๆ ได้
เช่น $ ' ( ¦
-
เลียนแบบเขียนรูปกากบาท (X) และรูปฟันปลา
-
ระบายสีได้โดยออกนอกเส้นขอบรูปไม่เกิน 1-2
ซม.
วัย
4-5 ปี
เด็กจะมีความสามารถในการใช้ทักษะการประสานงานระหว่างตาและมือ
ดังนี้
-
เสียบคลิปกระดาษลงบนกระดาษ
-
จับดินสอด้วยนิ้วมือในท่าทางที่ถูกต้อง
-
พับกระดาษซ้อนกัน 3
ทบได้ และใช้นิ้วรีดตามรอยพับ
-
ประกอบภาพตัดต่อ 6-10
ชิ้น ลงในกรอบ
-
มีความคล่องในการใช้กรรไกร ตัดกระดาษเป็นรูป £
-
ปั้นดินน้ำมันเป็นรูปร่างหยาบๆ ที่ผู้อื่นอาจไม่เข้าใจความหมาย
-
เขียนรูป
มีหัว มีตัว มีส่วนจ่างๆ
ของร่างกาย ที่สำคัญๆ ได้
-
เขียนรูป £ หรือ r ตามแบบได้
-
สามารถเขียนเส้น (เส้นตามรอยประ)
-
วาดรูปบ้านแบบง่ายๆ
-
ระบายสีรูปทรง และแบบอิสระง่ายๆ ที่มีขนาดใหญ่ภายในขอบรูป
-
สามารถงอนิ้วมือของตนเอง เอาขึ้นหรือหดลงทีละนิ้ว
-
สามารถกะขนาด
รูปร่าง ของสิ่งของ รู้ว่าอะไรเล็ก หรือใหญ่
วัย
5-6 ปี
เด็กจะมีความสามารถในการใช้ทักษะการประสานงานระหว่างตาและมือ
ดังนี้
-
สามารถรับลูกบอลที่โยนมาจากระยะไกล 1 เมตร
-
ใช้อุปกรณ์ต่างๆ ประกอบการเล่นดินน้ำมัน เช่น
ขวด มีดพลาสติก ตัวพิมพ์รูปต่างๆ
-
กรอกน้ำ
ลงในภาชนะ และเทออกได้
-
ไขและหมุนลูกบิดประตูด้วยกุญแจ
-
เปิด-ปิด
เข็มกลัดที่มีขนาดใหญ่ได้
-
ร้อยด้ายขึ้นลงผ่านรูที่เจาะบนกระดาษฝึกการเย็บ
-
ต่อแท่งไม้เป็นรูปต่างๆ ได้
-
ประกอบภาพตัดต่อ 16-20
ชิ้น เข้าด้วยกันลงในกรอบ
-
ใช้กรรไกรได้คล่อง ตัดกระดาษตามรอยเป็นภาพต่างๆได้
-
ปั้นดินน้ำมันเป็นรูปร่างสิ่งของที่มีรายละเอียดสื่อความหมายให้ผู้อื่นเข้าใจได้
-
เขียนรูป
มีหัว มีขาแขน และมือได้
-
เขียนรูป
r ตามคำสั่งโดยไม่มีแบบ
-
ลอกแบบตัวพยัญชนะขนาดสูง 2-4
ซม.
-
เขียนตัวพยัญชนะตามรอยประได้
-
เขียนชื่อตัวเองได้
-
ระบายสีภาพที่มีความละเอียด เล็ก
โดยอยู่ในขอบเขต
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น